သမၼတရဲ႕ ဥေရာပခရီးစဥ္မွာ ဘာေတြရခဲ့သလဲ

Friday, September 12, 2014

သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ဆယ္ရက္ၾကာ ဥေရာပခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္    ဖက္ဒရယ္စနစ္ က်င့္သံုးေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ ပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္မည့္ ကတိက ၀တ္မ်ားရခဲ့ၿပီး ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ အေပၚ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ ေထာက္ခံအားေပးမႈကို ကမၻာကို ျပႏိုင္ခဲ့သည့္ ခရီးစဥ္ျဖစ္ေၾကာင္း သမၼတခရီးစဥ္လိုက္ပါသြားသူ မ်ားႏွင့္ သံတမန္ေရးရာ အသိုင္း အ၀ိုင္းက သံုးသပ္ေျပာၾကား သည္။

သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံေရးအင္အား စုမ်ားကမူ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားသည္ ၎တို႔၏ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒအတြက္ အဓိကပံုေဖာ္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္းလက္ေတြ႕အေျခအေန မ်ားကို တိုက္တြန္းေျပာၾကားရန္ အေလးထားမႈနည္းပါးခဲ့ေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ားရွိေနသည္။

ယခုခရီးစဥ္မတိုင္မီ ဦးသိန္း စိန္က ဘဂၤါလီဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္လည္စိစစ္လက္ခံရန္ ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္အစိုးရႏွင့္ သေဘာတူ လိုက္ျခင္း၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္း ေရးႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ဖက္ဒ ရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို အစိုးရ က သေဘာတူလိုက္ျခင္း၊ ကခ်င္ ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ တိုက္ပြဲမ်ားကို ေခတၱရပ္တန္႔ လိုက္ႏိုင္ျခင္း စသည့္ရလဒ္ ေကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ဥေရာပသံုး ႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း ေဆြးေႏြးပြဲ မ်ား ေခ်ာေမြ႕ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ဆယ္ရက္ၾကာခရီးစဥ္အၿပီး ျမန္မာက ခ်က္ခ်င္းရမည့္အကူအ ညီမွာ အစိုးရ၀န္ထမ္းႏွင့္ အရပ္ သားမ်ားအတြက္ ဥေရာပသံုးႏုိင္ငံက ပညာေတာ္သင္ဆုမ်ားေခၚယူ ျခင္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးက႑တြင္ ရင္း ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း၊ ပညာရပ္မ်ားျဖန္႔ ေ၀ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။

ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ ေရေျမသဘာ၀သယံဇာ တမ်ား စီမံခန္႔ခြဲျခင္းအတြက္ နယ္ သာလန္ႏိုင္ငံမွ ယူ႐ုိသံုးသန္းႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္မ်ား ရရွိမည္ ျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္စံု ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ငါးႏွစ္ စီမံကိန္းျဖင့္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံက ေဒၚလာ ၁၆၄ သန္းကူညီရန္ သ ေဘာတူညီခ်က္ရခဲ့သည္။ ဂ်ာမနီ က ယခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းကတည္းက ျမန္မာတင္ရွိေနသည့္ အေႂကြး ထက္၀က္ကို ေလွ်ာ္ပစ္ခဲ့ၿပီး က်န္ ထက္၀က္ကို ၁၅ ႏွစ္အတြင္း ျပန္ ဆပ္ရန္ လိုက္ေလ်ာေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္ သည္။

‘‘ႏိုင္ငံေရးမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာေတြ႕ေနရ တဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြ၊ ဒါေတြကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မယ့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ မႈေတြလုပ္ဖို႔ ကတိက၀တ္ေတြရခဲ့ တာ ျဖစ္တယ္။ ရခိုင္ကိစၥလည္း ေဆြးေႏြးတဲ့အထဲ မပါၾကဘူး။ ဖိ အားလည္း မေပးဘူး။ နယ္သာ လန္မွာပဲ ပါလီမန္အမတ္တစ္ ေယာက္က ႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥေမး သြားတာပဲရွိတယ္။ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္တည္ေထာင္ဖို႔ ကိုလည္း သူတို႔က ေတာ္ေတာ္ ေလးကူညီလက္တြဲေပးႏိုင္တယ္။ ဒါက ေနာက္ဆက္လုပ္သြားရမွာ ေပါ့’’ဟု သမၼတခရီးစဥ္တြင္ လိုက္ ပါသြားသူ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က ေျပာသည္။

အထူးသျဖင့္ ျပည္ပခရီးစဥ္ တိုင္းလိုလိုတြင္ ဖိအားေပးခံရ ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ပဋိပကၡႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥရပ္မ်ားကို ဥေရာပသံုးႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားက သမၼတဦးသိန္းစိန္ထံ တရား၀င္ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းမရွိ သည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာအစိုးရ၏ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို အျပစ္ တင္ျခင္းထက္ ပူးေပါင္းကူညီေျဖ ရွင္းသည့္နည္းလမ္းကို သံုးႏိုင္ငံ လံုးက က်င့္သံုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ခရီးစဥ္ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ မ ေအာင္ျမင္ျခင္းမွာ စကားလံုးမ်ား ကိုၾကည့္၍ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္မည္မ ဟုတ္ဘဲ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ကို လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ ေဖာ္မႈရွိ၊ မရွိေပၚ မူတည္ေၾကာင္း ၈၈ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႕ အဖြဲ႕အစည္းမွ ကိုဂ်င္မီက ေျပာ သည္။

‘‘အခု သမၼတသြားတဲ့ သံုး ႏိုင္ငံထဲမွာ ဂ်ာမနီနဲ႔ ဆြစ္ဇာလန္ က စစ္အစိုးရလက္ထက္ကေတာင္ နည္းနည္းေလးသေဘာထားေပ်ာ့ ေပ်ာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တယ္။ နယ္သာလန္တစ္ခုပဲ နည္းနည္း တင္းမာတယ္။ အခု သမၼတက နယ္သာလန္ကို ၀င္ေလ့လာတဲ့ သေဘာပဲ။ နယ္သာလန္က သူ႕ကိုလာႀကိဳတာေတာင္ ေလဆိပ္မွာ အႀကီးအကဲအဆင့္မဟုတ္ဘူး။ ၿခံဳေျပာရရင္ ဒီသံုးႏိုင္ငံက တျခား EU ႏုိင္ငံေတြေလာက္ ျမန္မာျပည္ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သိပ္ဖိဖိစီးစီးတိုက္ တြန္းလုပ္ခဲ့တာမဟုတ္ဘူး။ ဒါ ေၾကာင့္ ဒီအစိုးရကို ေထာက္ခံတာထက္ သူတို႔ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ မူ၀ါဒေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ အဓိကႀကိဳးစားေနၾကတာပဲ’’ဟု ၎က ေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ ျပည္တြင္းဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ ျပည္တြင္း ကသာလုပ္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို ထိခိုက္လာပါကမည္သည့္ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္ကိုမွ လက္ခံမည္မဟုတ္ေၾကာင္း ၎ က ဆက္လက္ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေျမသိမ္း ယာသိမ္းျပႆနာ၊ အဂတိလိုက္ စားမႈႏွင့္ တရားစီရင္ေရးတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက လႊမ္းမိုးေနျခင္း၊ ျပည္သူမ်ား၏ အေျခခံလြတ္လပ္ ခြင့္ႏွင့္ ဥပေဒမ်ားမွာ အာမခံခ်က္ မရွိေသးျခင္း၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ျပ ႆနာႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡ မ်ား စသည့္ျပႆနာမ်ားရွိေန ေၾကာင္း ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး အင္ အာစုမ်ားက ေထာက္ျပေျပာဆိုမႈ မ်ားရွိေနသည္။

‘‘ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၿပီးျပည့္စံု တယ္လို႔ မေျပာဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔မွာ အားနည္းခ်က္ေတြရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါကို အျပဳသေဘာနဲ႔ ေထာက္ျပမယ္။ ၀ိုင္း၀န္းပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ေနာက္ ထပ္မ်ဳိးဆက္ေတြအတြက္ အနာ ဂတ္ေကာင္းေပးႏိုင္မွာေပါ့။ ဒီလို မဟုတ္ဘဲ ပါတီစြဲပုဂိၢဳလ္စြဲေတြနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီးေတာ့မွ ဖ်က္လိုဖ်က္ ဆီး   လုပ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေရာက္သင့္တဲ့ ခရီးကို ေရာက္မွာ မဟုတ္ဘူး’’ဟု ဦးရဲထြဋ္က ဆို သည္။

အထူးသျဖင့္ ဂ်ာမနီသည္ မဆလအစိုးရလက္ထက္က တည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လက္ နက္စက္႐ုံတည္ေဆာက္ေပးခဲ့ၿပီး စစ္အစိုးရႏွင့္လည္း    ေျပလည္သည့္ ဆက္ဆံေရးကို တည္ေဆာက္ ထားႏိုင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဂ်ာမနီကဲ့ သုိ႔ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္တိုင္း အစိုးရ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေအာင္ျမင္သည္ဟုေျပာဆိုမႈမွာ လိုတာထက္ ပိုသည့္ ခန္႔မွန္းမႈမ်ားပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေဆာင္းပါးမ်ားေရးသားသူ ေဒါက္တာ ရန္မ်ဳိးသိမ္းကေျပာသည္။

‘‘တကယ္ေတာ့ ဂ်ာမနီက ဥေရာပရဲ႕ တ႐ုတ္ပဲ။ အစိုးရနဲ႔ အရမ္းအလြမ္းသင့္ေအာင္ေန တယ္။ အကူအညီေတြ ျမန္မာကို ေပးတာကို ေထာက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီမွာ အစိုးရယႏၲရားဟာ မေကာင္းတဲ့အတြက္ ဒီအကူအညီေတြဟာ ေအာက္ေျချပည္သူေတြ ဆီေရာက္ဖို႔ ခဲယဥ္းတယ္။ အိတ္ ေပါက္နဲ႔ ဖားေကာက္သလိုပဲျဖစ္ ေနလိမ့္မယ္’’ဟု ၎က ေျပာ သည္။

သံတမန္အခင္းအက်င္းအ ရ ၾကည့္ပါက ခရီးစဥ္တစ္ခုလံုး တြင္ ျမန္မာ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို အဓိကတြန္း အားေပးေျပာၾကားျခင္းသာရွိၿပီး တစ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာအစိုး ရႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေပးခဲ့သည့္ စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေလ့လာပါက ယင္းကုမၸဏီမ်ားသည္ ျမန္မာႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ရန္   ေဖာ္ျပေန ေၾကာင္း သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ဦးခင္ေမာင္၀င္းက   ေျပာၾကား သည္။

‘‘ခရီးစဥ္တစ္ခု ေအာင္ျမင္ လား၊ မေအာင္ျမင္လား ဆံုးျဖတ္တဲ့အခါ ခရီးသြားတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးမွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ ဖက္ဘာလိုလားလဲဆိုတာ ၾကည့္ရမယ္။ အခု ဒီခရီးစဥ္က ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြအရ    သံုးႏိုင္ငံလံုးက အစိုးရကို အျပင္းအထန္ဖိအားေပးတာမေတြ႕ရဘူး။ ၿခံဳငံုေျပာရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ Reform Proc-ess ကို ဆက္သြားဖို႔ပဲ အဓိကေဇာင္းေပးၿပီး ေျပာတယ္။ သက္ ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြက Shell လို စြမ္း အင္ကုမၸဏီေတြ၊ Nestle လို ကုမၸ ဏီေတြနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို ေတြ႕ ေပးျခင္းဟာ ဒီက႑ေတြမွာ ပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ ေဖာ္ ၫႊန္းေနတာပဲ’’ဟု ၎ကေျပာ သည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ယခု ခရီးစဥ္အတြင္း သမၼတဒုတိယ သက္တမ္းအတြက္ စဥ္းစားမည္ ျဖစ္ၿပီး ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စနစ္ကိုလည္း ဂ်ာမနီႏွင့္ ဆြစ္ဇာ လန္ႏိုင္ငံတြင္ ေလ့လာခဲ့သည္။ ဆယ္ရက္ၾကာခရီးစဥ္အၿပီး စက္ တင္ဘာ ၁၁ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့သည္။

7 days